Jakie są najważniejsze właściwości i parametry stali kotłowej?

Stal kotłowa jest wyrobem hutniczym, który wyróżnia się niezwykle wysoką odpornością na działanie wysokich temperatur. Stal kotłowa znajduje szczególnie duże zastosowanie w przemyśle z sektora energetycznego.

Wykorzystuje się ją przede wszystkim do konstruowania kotłów parowych i turbin, wymienników ciepła, zbiorników gazowych i rozdzielaczy gazów gorących. Z uwagi na odmienny skład chemiczny, rozróżnić możemy kilka gatunków stali kotłowej. Jakie są ich parametry i czym charakteryzuje się każdy z nich?

Stal kotłowa 16Mo3 i stal gatunku 13CrMo4-5

Stale kotłowe niezależnie od rodzaju cechują się przede wszystkim dużą odpornością na działanie wysokich temperatur. Jednak biorąc pod uwagę ich skład, możemy wyróżnić między innymi stal kotłową 16Mo3 wg EN (DIN 1.5415, PN 16M), która ma podwyższoną zawartość molibdenu (do 0,3% Cr i 0,25-0,35% Mo). Urządzenia, które zostały z niej wykonane, mogą pracować w temperaturach sięgających 530 stopni Celsjusza, oprócz tego jest też plastyczna i ciągliwa, a także wysoce odporna na korozje. Stal gatunku 13CrMo4-5 wg EN (DIN 1.7335, PN 15HM) jest natomiast stalą szlachetną, która zawiera 0,70-1,15% Cr i 0,4-0,6% Mo. Oprócz tego, że sprawdzi się w urządzeniach, których temperatura pracy sięga 530 stopni Celsjusza, może być wykorzystywana również do produkcji elementów pojemników ciśnieniowych. Dodatkowo wyróżnia ją odporność na działanie wodoru czy na korozję pod wpływem pary wodnej.

Stal kotłowa 10CrMo9-10, P250GH i P265GH

Kolejnym rodzajem stali kotłowej jest 10CrMo9-10 wg EN (DIN 1.7380, PN 10H2M), która zawiera 2,00-2,50% Cr i 0,90-1,10% Mo. Jest ona żaroodporna i żarowytrzymała oraz odporna na korozję w otoczeniu pary wodnej, a także na działanie wodoru w temperaturach do 500 stopni Celsjusza, a przy ciśnieniu, którego wartość jest niższa niż 9,8 MPa aż do temperatury 600 stopni Celsjusza. Kolejnym gatunkiem stali jest P250GH wg EN (DIN 1.0460), zawierająca 0,30-0,90% Mn i poniżej 0,3% Cr i 0,08% Mo, który jest gatunkiem spawalnym i jest wykorzystywany przede wszystkim do produkcji części kotłów i zbiorników ciśnieniowych. Wyróżnić możemy jeszcze stal P265GH wg EN (DIN 1.0425, PN St41K), która zawiera 0,5-1,4 Mn i poniżej 0,3% Cr i 0,08% Mo, która jest stalą niskostopową i niskowęglową.